سَخت‌پوستان (crustaceans) زیرشاخه‌ای بزرگ از جانوران بندپا هستند که سرسینهٔ آن‌ها دارای کاسهٔ پشتی و آبشش و زواید دوشاخه‌ای است و ضمائم سر آن‌ها شامل دو جفت شاخک و یک جفت آروارهٔ بالا و دو جفت آروارهٔ پایین است. سخت‌پوستان دارای ۶۷ هزار گونه توصیف‌شده هستند. فرهنگستان زبان فارسی در مصوبات تازه خود برای زیرشاخه‌ها پسوند «-وند» را در نظر گرفته و بنا بر این شیوه سخت‌پوستان را «سخت‌پوست‌وندان» نیز نامیده است.^[۱]

جانورانی مانند میگو، خرچنگ و دافنی جزو سخت‌پوستان هستند. از دیگر جانوران نسبتاً معروف این گروه می‌توان به شاه‌میگو، کشتی‌چسب، پاروپا،خرچنگ آب شیرین، خرچنگ دریایی، سپرمیگو، شپشک‌ماهی، کریل و شپش نهنگ^[۲] اشاره کرد. در اشتراک با بقیه بندپایان، سخت‌پوستان دارای اسکلت بیرونی سختی هستند که باید برای رشد جانور انداخته شود. تفاوت سخت‌پوستان با بقیه بندپایان این است که اندام‌هایی دوشاخه ^biramousدارند و لارو آن‌ها حالتی لیسه‌ای ^nauplius دارد.

بیشینه آن‌ها دریازی هستند در هر دو محیط زیست آب‌های شیرین و اقیانوس زندگی می‌کنند. اما تعداد کمی از آن‌ها در محیط خاکی زندگی می‌کنند. بیشتر آن‌ها متحرک هستند و خودمختار حرکت می‌کنند. در عین حال گونه‌های اندکی وجود دارند که انگل هستند و به میزبان چسبیده هستند. این گروه از سر به میزبان می‌چسبند. سخت پوستان از بدن سه بخشی تشکیل شده ند. سر، سینه و شکم. سر دوجفت آنتن یک جفت چشم مرکب و سه جفت قسمت دهانی. سینه و سر تعدادی از ضمایم فرعی را که شامل آبشش و انتهای دم می‌شود را حمل می‌کنند. سخت‌پوستان کوچک به وسیله انتشار تنفس می‌کنند. سخت‌پوستان بزرگ‌تر دارای آبشش هستند. هر دو سیستم تنفسی از دوره کامبرین میانی آغاز به کار کرده‌اند. در اشتراک با بندپایان، سخت پوستان دارای اسکلت بیرونی سختی هستند که باید برای رشد جانور انداخته شود.

اسکلتهای بیرونی جانور ممکن است که با هم ترکیب شوند و این نکته قابل توجهی برای چگونگی پدید آمدن سپر کلفت شکمی بسیاری از سخت پوستان است. زواید سخت‌پوستان دو شاخه هستند این شامل دومین جفت آنتن است اما جفت نخست تک شاخه است. با این که بعضیشان دوجنسی هستند. بیشینه سخت‌پوستان جنس‌های جدا از هم هستند که به وسیله ضمایمی که روی شکمشان که شناپا ^pleopod نام دارند برجسته می‌شوند. اولین و در پاره اوقات دومین پلی پدز تخصص یافته‌اند برای جنس نر برای جابجایی اسپرم. بسیاری از سخت‌پوستان وجود جفت خود را حس می‌کنند و به آب برمیگردند برای رهانیدن تخمها. پوسته سخت پوستان از جنس کلسیم کربنات است.